Moral Injury, Trauma en PTSS
Bij militaire missies worden militairen vaak blootgesteld aan extreem gevaarlijke en stressvolle situaties. Soms leiden deze situaties niet alleen tot fysieke verwondingen, maar ook tot mentale of emotionele wonden. Een van deze wonden is moral injury. In dit artikel leggen we uit wat moral injury is, hoe het verschilt van trauma en PTSS (posttraumatische stressstoornis), en hoe Hulp voor Helden zich al 150 jaar inzet om onze militairen hierbij te ondersteunen.
Moral injury... als een ervaring je diepste morele overtuigingen schendt.
Wat is moral injury?
Moral injury is een mentale verwonding die optreedt wanneer iemand een ervaring heeft die zijn of haar diepste morele overtuigingen schendt. Voor militairen kan dit bijvoorbeeld gebeuren als ze een onschuldige burger doden, het leven van een medesoldaat niet kunnen redden, of getuige zijn van onrecht. Dit kan een enorme psychologische last met zich meebrengen, zelfs als ze volgens de militaire regels hebben gehandeld.
Mensen met moral injury voelen vaak diepe schuld, schaamte, of spijt. Ze worstelen met morele vragen zoals: "Had ik meer kunnen doen?" of "Ben ik een slecht mens?" Dit soort innerlijke conflicten kunnen het dagelijks leven zwaar beïnvloeden en leiden tot isolatie, depressie en zelfdestructief gedrag.
Wat is trauma?
Trauma is een bredere term die verwijst naar de emotionele reactie op een schokkende of angstaanjagende gebeurtenis. Dit kan voortkomen uit allerlei situaties zoals geweld, oorlog, ernstige ongelukken of natuurrampen. Trauma veroorzaakt intense stress en angst, en kan zowel kortdurende als langdurige psychische gevolgen hebben. Mensen die trauma hebben meegemaakt, kunnen zich erg hulpeloos voelen en moeite hebben om zich weer veilig te voelen.
Wat is PTSS?
PTSS (posttraumatische stressstoornis) is een specifieke psychische stoornis die zich kan ontwikkelen na een traumatische ervaring. Niet iedereen die trauma ervaart, ontwikkelt PTSS, maar voor sommigen blijven de herinneringen aan het trauma constant aanwezig. Dit leidt tot symptomen zoals:
- Herbelevingen (flashbacks), waarbij het voelt alsof de traumatische gebeurtenis steeds opnieuw gebeurt.
- Nachtmerries en slapeloosheid.
- Hyperwaakzaamheid, altijd op je hoede zijn voor gevaar.
- Vermijding van alles dat aan het trauma doet denken.
Bij PTSS beleeft de persoon het trauma steeds weer opnieuw, wat het moeilijk maakt om normaal te functioneren in het dagelijks leven.
Zowel moral injury als een trauma kan bijdragen aan de ontwikkeling van PTSS
Kan moral injury leiden tot PTSS?
Ja, moral injury kan leiden tot PTSS, vooral als de morele verwonding samengaat met een traumatische gebeurtenis. Stel je een soldaat voor die per ongeluk een onschuldige burger heeft gedood tijdens een missie. Naast de morele last van schuld en schaamte (moral injury), kan hij ook lijden aan nachtmerries, flashbacks en het constant vermijden van situaties die hem aan dat moment herinneren (symptomen van PTSS).
Moral injury en PTSS overlappen soms, maar ze zijn niet hetzelfde. Waar PTSS zich vooral richt op de herbeleving van het trauma, draait moral injury meer om de ethische en morele worsteling die iemand ervaart. Moral injury kan echter de psychische druk vergroten en bijdragen aan de ontwikkeling van PTSS.
150 jaar inzet ten behoeve van het welzijn van militairen
Hulp voor Helden zet zich vanuit haar christelijke overtuiging in voor het welzijn van militairen, veteranen en hun families. Wij richten ons op concrete hulp aan hen die niet geholpen kunnen worden via reguliere kanalen. Dit doen we door mentale en praktische steun te bieden aan militairen die worstelen met de morele en psychische gevolgen van hun werk, zoals moral injury.
Een van onze initiatieven is de MissionKit, die we aan elke militair meegeven die op missie gaat. Deze bevat praktische hulpmiddelen en een gebedenboekje om kracht te bieden, zowel aan de militair als het thuisfront. Daarnaast financieren we hulphonden voor veteranen met PTSS en organiseren we vakantieweken voor kinderen van veteranen met trauma’s. Deze projecten zijn niet alleen gericht op praktische ondersteuning, maar ook op geestelijke verzorging, die essentieel is voor het emotionele welzijn van onze helden.
Door geestelijke verzorging te integreren in onze aanpak, stimuleren we nuldelijns ondersteuning, waardoor militairen en veteranen zich gesteund en gehoord voelen in hun spirituele en emotionele behoeften. Dit helpt hen niet alleen bij hun herstel van morele en psychische wonden, maar biedt ook een veilige ruimte om hun ervaringen te delen en te verwerken.
Om de samenleving bewust te maken van de belangrijke rol die onze militairen en veteranen spelen, en om geld in te zamelen voor onze projecten, organiseren we verschillende landelijke evenementen zoals de Walk4Veterans en VeVa Marcheert. Tijdens deze evenementen vragen we aandacht voor veteranen en hun families en tonen we onze waardering voor hun inzet.
Het welzijn van onze militairen en hun naasten blijft onze hoogste prioriteit. Met liefdevolle steun, geestelijke verzorging en concrete acties willen we hen helpen om sterker door het leven te gaan, ondanks de moeilijke ervaringen die ze hebben meegemaakt.
Onze Vrijheid. Hun inzet. Uw steun.
Steun voor onze helden
Het werk dat onze militairen doen, kan ook nu nog een zware mentale last met zich meebrengen. Hulp voor Helden blijft zich daarom actief inzetten om ervoor te zorgen dat geen enkele militair alleen hoeft te worstelen met de gevolgen van moral injury of PTSS. Met de juiste zorg en ondersteuning kunnen militairen hun morele en psychische wonden verwerken en een nieuw hoofdstuk in hun leven beginnen.